Karen Koomans schreef op Mon, 9 Feb 2004 15:38:39:
> wat ik NIET wil, is dat een paard leert te wijken voor lichte
> druk omdat hij
> geleerd heeft dat als hij niet reageert op die lichte druk, er
> dan zwaardere
> druk volgt.
Wat is daar het probleem van? Mijn paard blijft ook van het schrikdraad af omdat hij heeft geleerd dat dat "au" doet, en rent niet meer zo hard door de bochten heen omdat hij heeft geleerd dat hij dan onderuit gaat. En zo zijn er veel dingen die je, desgewenst, kan zien als "vermijdingsgedrag".
Er schijnen mensen te bestaan met een aangeboren afwijking waardoor ze geen pijn kunnen voelen. Voor de rest voelen ze alles als wij, alleen de pijn niet. Fijn, zou je denken! In de praktijk blijken die mensen zeer vroegtijdig allerlei mankementen te krijgen en niet oud te worden. Ze pakken de pan van het vuur zonder pannelap, ze draaien zich 's nachts niet om omdat het ergens pijn begint te doen, etc.
Dingen leren door onplezierige dingen te vermijden is een essentieel gegeven bij mens en dier, en komt vaker voor dan je op het eerste gezicht denkt. Ook paarden onderling delen elkaar liever een schop uit als er een te dicht bij komt dan dat ze een end verderop een worteltje voor die ander neerleggen.
> Oftewel, ik heb er niets op tegen een paard te leren te reageren
> op lichte
> druk, mits die lichte druk nooit méér is geweest dan een
> signaal/commando;
Wat is daar het probleem van?
> Allereerst : mbv clicker training kun je een dier leren bepaald
> gedrag te
> laten zien, ZELFS als dat (als de oefening er eenmaal goed in
> zit) soms pijn
> als gevolg heeft.
Ok, ok. Ik trek dat voorbeeld terug.
> Frans, volgens mij heb je de discussie over CT van een paar weken geleden
> (via de Yahoo-lijst) gemist.
Ik heb die inderdaad gemist. Maar ik weet wel wat CT (of beter gezegd: operante conditionering) is. Ik ben daar ook professioneel bij betrokken geweest.
> Wil je die even lezen, alsjeblieft?
Heb ik gedaan. Ik ben aangenaam verrast, vooral door het feit dat hier nu eens instaat dat je moet werken met een variabel interval in plaats van continue beloning (wat door veel CT-adepten die verder geen kennis hebben van de psychologische achtergronden) meestal wordt gepropagandeerd.
CT KAN heel goed zijn, maar in de praktijk wordt het meestal fout toegepast. Ik denk dan aan al die mensen die bij ieder uitgevoerd commandootje direct in de snoeppot tasten, met als gevolg een paard dat op welhaast neurotische wijze de meest maffe commando's uitvoert.
> Als je bedoelt dat lichte druk een signaal is waarop het paard geleerd heeft
> te reageren, dan ben ik het met je eens. Waar het mij om gaat is dit
> verschil:
> * is de basis van het leerconcept dat het paard reageert op lichte druk,
> omdat het heeft geleerd dat als hij niet op lichte druk reageert er
> zwaardere druk volgt?
> of
> * is de basis van het leerconcept dat het paard reageert op een signaal (dat
> kan lichte druk zijn, of een stemcommando, etc.) omdat het geleerd heeft dat
> signalen opvolgen succesvol/belonend gedrag is?
Het lijkt me dat dat in de praktijk niet zo veel uit maakt.
Maar ik denk dat de snelheid van leren hoger is bij het laten vallen van druk, omdat dat zo natuurlijk en direct is, en er minder afleidende truuks voor nodig zijn om ze dat te leren.
CT gebruik ik ook wel, maar voornamelijk voor het aanleren van dingen die niet zo natuurlijk zijn (noem het "kunstjes"). Operante conditionering werkt niet bij alles het meest effectief.
Zelf leer ik natuurlijk ook graag met een positieve beloning. Toch zijn er veel dingen die ik zelf ook beter leer op een andere manier.
Als ik 's nachts in bed al te lang op EEN zijde heb gelegen, dan begint er iets onaangenaam te voelen, en dan draai ik me om en wordt beloond door het wegvallen van het onaangename gevoel. Stel dat ik dat NIET zou voelen. En dat ik een soort voerautomaat naast mijn bed had gekoppeld aan een soort wekker: "het is weer tijd om om te draaien, goedzo, hier heb je een snoepje". Of: die pan is heet, als je eerst ovenwanten aandoet krijg je wat lekkers. Ik moet er niet aan denken en het leren zou er onnodig door gecompliceerd worden.
Wijken voor druk is iets wat ik niet zie als "straf", maar als een natuurlijk gegeven. Je kan ook tegen een rozenstruik gaan leunen, maar het leermoment waarop je er achter komt dat harder leunen nog meer stekels oplevert is een waardevolle ervaring. Wat mij betreft geldt dat ook voor paarden. Ze krijgen er in ieder geval niets van...
Groeten,
Frans
Warboel
