Frans Veldman schreef op dinsdag 19 januari 2010, 2:10:


Dat bedoelde ik niet te suggeren. Na enkele jaren weg geweest te zijn bij dit forum voel ik me nog niet zo zeker in hoe en wat ik zal schrijven. Egon schreef "Nmm heeft Karen, die sinds kort blijkbaar weer mee schrijft (re-welkom! ) door de bank genomen gelijk en schrijft zinnige dingen." Dat ervaar ik als steun voor mijn terugkeer bij dit forum, Egon's mening dat ik door de bank genomen zinnige dingen schrijf.

Er hoeft hier geen "winnaar" uit de bus te komen, ik kan verschillende meningen wel accepteren. Wat me wel frustreert is dat het me tot nu toe niet lukt om je duidelijk te maken wát precies mijn mening is! Dat me dat nog niet gelukt is concludeer ik uit je reacties.

Ik blijf dus proberen duidelijk te maken waarom ik geloof dat een paard dat "rust" als BELONING ervaart, DUS geen plezier had in de daaraan voorafgaande oefening.
Je hoeft het niet met me eens te worden, maar ik wil wel heel graag begrepen worden.

grt,
Karen

Frans schreef:


Jazeker, mijn hond vindt "zitten", "blijven" en "wachten" of welke oefening dan ook vrijwel altijd leuk. De uitzondering die ik zo kan bedenken is als we visite hebben en ik niet wil dat hij zich aan de visite opdringt. Dan moet hij blijven in zijn mand of op een andere plek, en in die situatie vindt hij dat niet leuk. Daar zit ik niet mee; mijn STREVEN is dat mijn dieren met veel plezier doen wat ik vraag, maar in de praktijk kan dat niet ALTIJD. 't Is niet anders, zo zit de wereld nu eenmaal in elkaar. Ook met m'n paard zijn er wel eens situaties waarin het niet lukt om hem met plezier te laten gehoorzamen. Soms moet het dan maar zonder plezier. Dat doet niets af aan mijn streven.

Mijn hond vindt die oefeningen leuk, omdat :

(1) hij het uitvoeren van die oefening associeert met "leuk!" door de manier waarop ik die oefeningen heb aangeleerd.
De oefeningen zijn aangeleerd als het goed leren beantwoorden van specifieke vraag (bijv. "zit"). Goede antwoorden werden in de beginfase altijd beloond met een beloning die mijn hond echt de moeite van het je best doen waard vindt (bij mijn hond: liefst spel, eventueel iets lekkers). Honden (en paarden) die zo worden getraind, zullen in de beginfase spontaan en graag het beloonde gedrag opnieuw aanbieden. Dat is ook precies de bedoeling in die beginfase. Daarna introduceer je een nieuwe spelregel: dat gedrag wordt vanaf dat moment alleen nog maar beloond als het wordt vertoond nádat ik het gevraagd heb. Spontane uitvoeringen worden vanaf dan genegeerd.
Nu mijn hond allerlei oefeningen inmiddels goed kent, worden ze door mij soms wel, soms niet beloond met spel of voer (intervalbeloning, zie hierover ook m'n vorige bericht, over Fálki).

Ter verduidelijk (althans, dat is mijn intentie):
In de praktijk van mijn hond en mij, gebruik ik dingen zoals zit, af, of wacht meest in dit soort situaties:
- tijdens de wandeling komt er een auto aan. Ik zeg of gebaar "af", m'n hond ploft dan ter plekke neer. Want hij verwacht dat als hij direct gaat liggen op mijn signaal en blijft liggen totdat ik aangeef dat het niet meer hoeft, hij wellicht als beloning kan verdienen dat ik de bal voor hem weggooi en hij er achteraan mag. Want zo heb ik hem dat aangeleerd. En inderdaad, als de auto gepasseerd is zeg ik "vrij", en meestal gooi ik dan direct weer de bal (ik speel de hele wandeling lang met m'n hond).
Ik gooi de bal zelden tot nooit "zomaar", nu ik erover nadenk. Voor mij is het een automatisme: spel en training zijn geïntegreerd. De meest gebruikte cue (handgebaren en stem) die ik gebruik vóór ik de bal gooi, is aanwijzen waarheen m'n hond moet rennen (bijv. eerst rechts, daar het slootje over springen en dan op de akker rechtdoor). Ik gooi pas de bal als m'n hond al op die aangewezen akker de door mij aangegeven kant opsjeest.
- in clubverband doe ik behendigheid met mijn hond. Vóór de start moet hij zitten of liggen (of staan) en daar wachten, terwijl ik op het parcours op die plek ga staan van waaruit ik het beste kan starten om mijn hond de juiste aanwijzingen te geven. Mijn hond vindt behendigheid gewéldig, dus ook in die situatie is het zitten en wachten leuk, want voor hem is het is het eerste gedrag in een reeks (vol verwachting wachten tot ik het startsein geef, parcours over sjezen in de door mij aangegeven volgorde, soms tussen hindernissen in opeens een andere oefening uitvoeren (bijv. AF of HIER - en dat is óók leuk want soms volgt er op een goed uitgevoerde ZIT of HIER het favoriete balspelletje, ook al was het parcours nog niet klaar!) en na de laatste hindernis achter de dan door mij gegooide bal aanjagen).

(2) mijn hond heeft daarnaast *plezier in het leer-proces op zích*. Het leren / trainen is geïntegreerd in spel, in samenwerking, en biedt mentale uitdaging.

Natuurlijk zijn er verschillen tussen individuele honden (en paarden). Mijn huidige hond is een kruising Border Collie, in zijn aanleg en gedrag is hij 100% Border Collie. Die hond lééft voor zijn "werk". Voor hem is het samenwerken met z'n "baas" - te vertalen als mijn aanwijzingen goed opvolgen = "gehoorzaamheid" - daar óók een belangrijk element in. Zonder die mentale uitdagingen erbij (dus het leren begrijpen wat ik van hem vraag en de kick/trots van het góed doen), die SAMENwerking, worden het balspel en het behendigheidsparcours meteen minder leuk voor hem. Dat kan ik niet wetenschappelijk bewijzen, maar wel heel goed aan hem zien. Niet alleen aan mijn hond, hetzelfde zag ik bij heel veel honden waarmee ik heb gewerkt.

Nu zijn er ook bijvoorbeeld Sint Bernards (tot voor kort hadden we er zelf één). Die laat zich niet motiveren met een balspel, of toch zeker niet voor lang en van harte. Onze Sint Bernard wilde graag leren en vragen opvolgen in ruil voor positieve aandacht (knuffels en prijzende stem) en/of voerbeloningen. Prima, dan gebruiken we dat! Ook deze hond had oprecht plezier in het leer-proces op zích! En nee, een behendigheidsparcours afleggen zou onze St Bernard nooit met plezier hebben gedaan. Prima, dat deden we dus niet met die hond.


*Dat hangt m.i. af van de verwachting van de hond. En welke verwachting dat is, dat ligt er aan hoe hij is getraind.*
Als de verwachting van de hond is "als ik direct ga zitten als me dat gevraagd wordt en ik blijf keurig zitten tot m'n mens zegt dat de oefening klaar is, dan is er een kans dat ik beloond wordt met dat wat ik zo graag heb" (dat kan een hapje zijn, een stoeipartijtje, een dikke knuffel en gekriebeld worden op m'n favoriete plekje,...-- de beloning wordt aangepast op dat waar die specifieke hond graag z'n best voor doet).
Een hond die met die verwachting de oefening uitvoert, zal de oefening graag doen, want hij ziet de oefening als een kans om iets dat hij graag wil hebben te verdienen. Die kans grijpt hij graag aan!

Als de verwachting van de hond is "als ik direct ga zitten als me dat gevraagd wordt en ik blijf keurig zitten tot m'n mens zegt dat de oefening klaar is, dan hoef ik het tenminste niet over te doen. Ook zal m'n mens dan niet op mij mopperen (dat vind ik niet fijn) en/of mij terugduwen in de zithouding (dat vind ik ook niet fijn!)."
Een hond met die verwachting doet de oefening NIET met plezier. Hij doet het om narigheid te voorkomen. Natuurlijk, een hond die zo getraind is zal blij zijn als je niet langer iets van hem vraagt ("rust")!

Daarom is opnieuw mijn standpunt:
Als je paard (of hond) "rust" inderdaad als belonend ervaart, dan zegt dat toch eigenlijk dat hij de oefening dus liever niet deed?

Tenslotte: gedragingen zoals schoenen slopen en modderpoten op je jas zetten (of, voor een paard, aan het houten hekwerk knabbelen of de wateremmer omver gooien) zijn in mijn ogen geen oefeningen. Met oefeningen bedoel ik dat een mens vraagt aan het dier om iets bepaalds te doen, en de respons van het dier op die vraag.

grt,
Karen
('t is 4.45 uur 's nachts, pffff ja, ik ben een nacht-mens )