Arabesk schreef op zondag, 19 september 2004, 1:47:


Hoezo niemand eerder? Dat je d.m.v. de voetas de paslengte kunt regelen is een beetje bekwaam hoefsmid al eeuwen bekend. Met zgn. toongewichtjes en zorgvuldig bepalen van het afrolpunt (opzet - nu wordt dat ineens op zijn amerikaans "mustangroll" genoemd) werden m.n. renpaarden en dravers verder geoptimaliseerd. Wanneer niet beslagen werd de hoefrand wel degelijk toen ook "gebroken", d.w.z. afgerond tegen brokkelen of scheuren. Van de in de loop der tijd ontstane misvatting dat de hoefwand dragend is had een goede "ouderwetse" smid evenmin last; ik citeer (uit: Paardenkennis t.b.v. het militair onderwijs). "Het inkorten zal zoodanig worden uitgevoerd dat in het toon- en in de zijgedeelten, draagwand, witte lijn, en buitenrand der zool in een vlak worden gelegd, tot draagvlakte gemaakt".
Nee, laten we er standaard maar vanuit gaan dat we het wiel op zijn hoogst opnieuw hebben uitgevonden.

Veel heeft nmm te maken met het tijdsbeeld. Wanneer ik door mijn antieke paardenboeken blader kan ik niet anders dan concluderen dat een bekwaam smid, en zeker als die licentie wilde verkrijgen om voor de krijgsmacht of koerierdiensten te werken, van pak-em-beet een eeuw geleden op exact dezelfde zaken lette als wij nu weer doen, en daar vast een veel groter ervaring in had (het gebruik van paarden was veel intensiever, de "fokkwaliteit" vaak stukken minder).
Met het verdwijnen van paarden uit het dagelijks leven verdween de "vakkennis", verdwenen de meeste paarden-beroepen. Wat er overbleef, de manége, was vooral een relict van de remonte, wat de gebruiken en paardrijstijl verklaart.
De (hoef)smid werd tot landbouwmechanisatiebedrijf.

Pas in de jaren 60 - 70 ontstond er opnieuw interesse, maar nu vanuit hobbyisme en luxe. Ik was toen natuurlijk ook nog maar een jochie, maar heb "ijslanders", "western", en de rest, hier in NL "ontdekt" zien worden, en vervolgens meer of minder geïntegreerd. Maar die hoeven... waren sindsdien een probleem.
Direkte oorzaak was niet eens het al dan niet beslaan zelf, maar gebrek aan smeden, gebrek ook aan vakkundigheid en vooral: gebrek aan kundige en eisende klanten! Het broddelwerk van de gemiddelde hoefsmid van nu leidde een eeuw terug naar het cachot! Maar daar tegenover staat dat de smid van toen in de gelegenheid wás om goed werk te leveren en daar op werd afgerekend, in waardering én loon. Nu is de "beste smid" veelal degeen die het minst frequent hoeft te komen (omdat de ijzers er nog niet af vallen!)... totaal anders dan de smid die alvast een voorraadje ijzers individueel voor zijn klanten op voorraad had!

Naast de nu (opnieuw ontdekte!) conclusie dat de meeste paarden geen ijzers behoeven (en technisch eigentijdse alternatieven als hoefschoenen zijn er natuurlijk ook bij gekomen; paardenklompen bestonden een eeuw terug trouwens ook al en werden vooral met oog op draagvlakvergroting in zompige gebieden gebruikt), is nmm vooral vernieuwend dat mensen er eindelijk toe over gaan de hoeven van hun paarden zelf frequent bij te houden (wat vroeger de smid deed), minstens wekelijks. Heel moeilijk is dat meestal niet, en zelfs als dat niet perfect lukt nog stukken beter dan de vakman véél te weinig laten komen (áls die vakman er al is en tijd/zin heeft om te komen!).

Groeten, Egon