Christel Provaas schreef op dinsdag 5 januari 2010, 14:14:


Ik schrijf nergens dat mul zand geen kwaad kan.

De vraag is alleen WAAROM?

De meest voor de hand liggende gedachte is dat het "zwaar" is. Maar dat blijkt niet de oorzaak te zijn. Bij slachtpaarden zijn de pezen tot een veelvoud belast, zonder schade. De botten zelf blijken de zwakste plek, die breken eerder af dan dat de pees scheurt.

Wat wel de reden is?
Gaan we even naar een analogie toe.
Stel je wilt een touwtje stuk trekken. Je kunt er aan beginnen te trekken, en langzaam de kracht opvoeren. Het zal lastig zijn om een touwtje op die manier stuk te trekken.
Wat beter werkt is er enige kracht op zetten, dan ineens je handen naar elkaar toe bewegen zodat de druk wegvalt, en dan je handen weer uit elkaar bewegen. Het touwtje knapt nu gemakkelijk.

Voor pezen geldt precies hetzelfde. Ze zijn prima bestand tegen enorme krachten.... maar laat die kracht plotseling wegvallen en zet hem er dan abrupt weer op, dan gaat er iets stuk.

Wat dat met zand te maken heeft? Zand heeft de eigenschap dat het enige druk aankan, maar op een gegeven moment de korrels beginnen te rollen, om even later weer te "pakken". Je kan dit zien door naar afdrukken van hoeven te kijken, je ziet dan dat ergens halverwege de hoef de afdruk gekanteld is.

Kijk je nu naar de pezen, dan zie je het volgende gebeuren: Het paard begint af te zetten, en het zand houdt. De druk wordt langzaam groter, de spanning op de pees ook. Dan ineens "kiept" het zand om, het geeft even mee, en de tegendruk die de pees ondervindt valt eventjes weg. Op het moment dat het zand weer "pakt" krijgt de pees abrupt weer tegendruk.... Dit is precies de manier waarop je een touwtje stuk trekt, en voor pezen is dat niet anders.

Wat je aan deze wetenschap hebt? Dat het nu ook begrijpelijk is dat je in water niet bang hoeft te zijn, ook al gaat het bewegen daar ook "zwaar". Het is immers niet het "zware" wat de schade veroorzaakt, maar het specifieke gedrag van zand, een eigenschap dat water volledig mist. Water is dus veilig voor de pezen, ook al is de arbeid zwaar.

Ook wordt nu begrijpelijk waarom peesblessures op een bepaalde plek optreden (en altijd op diezelfde plek terugkeren).

Waarom een touwtje en pees gemakkelijker knapt bij een abrupte ruk, is dat er op dat moment een schokgolf over het touwtje (pees) loopt. Deze schokgolf keert bij het bereiken van het bot weer om, en interfereert met de heengaande golf. Je krijgt dan "staande golven", plekken met veel amplitude maar weinig kracht, en plekken waar de kracht juist vele malen hoger oploopt. De plek waar buiken en knopen optreden is geheel afhankelijk van enkele biomechanische factoren, zoals de lengte van de pees, maar blijft bij een individueel paard wel constant. Er wordt dus op de pees EEN specifieke plek zwaar overbelast. En dat is dus de plek waar schade optreedt, en blijft optreden.

Hoefijzers verergeren deze problematiek, en vertonen een zelfde soort gedrag op asfalt (houden, doorslippen, en weer pakken), en verklaart waarom peesblessures bij beslagen paarden vaker voorkomen.

Hoe zit het met sneeuw, dat slipt toch ook door? Jawel, maar bij een veel geringere aanvangskracht. De schokgolf op de pees is dan ook lang niet zo hoog als bij zand. En dus veilig voor je paard.

Frans

"If your only tool is a hammer, you tend to see every problem as a nail."

eddy DRUPPEL schreef op dinsdag 5 januari 2010, 13:19:


En dit is dus het verkeerde antwoord.
Het gaat zwaar, maar daar krijg je geen peesblessures van. Mensen ook niet. Wel spierpijn, maar daar hadden we het niet over.


Zie mijn antwoord aan Christel. Branding is prima, ook al is het even zwaar. Maar dat heeft niets met de vermeende "masserende" werking van water te maken.

Frans

"If your only tool is a hammer, you tend to see every problem as a nail."

Christel Provaas schreef op dinsdag 5 januari 2010, 13:32:


Zo zijn er evengoed voorstanders die halsstarrig weigeren mee te denken met de vragen die een en ander oproept, en bij voorbaat afhaken als er maar enige dreiging naar het heilige huisje lijkt te zijn.


Vandaar ook de discussie. Ik waardeer het enorm dat je zo respectvol omgaat met de mensen die bereid zijn over dit onderwerp na te denken, en graag meer willen weten dan "a zegt het, dus het is zo". Je kan evengoed blijven hangen in "zand is zwaar dus slecht voor de pezen", maar als je er dieper induikt dan zie je dat de werkelijke reden de stelling niet onderuit haalt, maar wel zorgt voor een beter begrip van wat er aan de hand is.

Ik geloof best dat AdB paarden beter laat lopen (ik kan er naar gaan kijken, maar ik ben nu al overtuigd) maar wil weten WAAROM. Dat ieder paard scheef is en DUS problemen krijgt en DUS gedressuurd moet worden, dat vind ik wat kort door de bocht. En ik ben hier niet de enige in.

Frans

"If your only tool is a hammer, you tend to see every problem as a nail."

Wil schreef op dinsdag 5 januari 2010, 15:23:


Ik heb Shiny geleerd om op een bovenkant van een soort pallet te staan, eerst dorst ie geen stap natuurlijk, want het is net een wildrooster het schijthuis.
Maar toen hij daar eenmaal met vier voeten opstond ( hij moest dus ook goed opletten wáár hij ze zette, anders schoot ie ertussen) zijn achterbenen steeds dichter naar de voorbenen geclickerd, nu staat ie prachtig met een bolle rug, met bijna voetjes tegen elkaar tot ik zeg dat het goed is. Beste stretch oefening denk ik zo.

Wil schreef op dinsdag 5 januari 2010, 15:13:

Dat heeft echter niks met scheefheid te maken, maar alles met gewenning. Ook een paard dat niet recht en in balans is, kan een heuvel op en af lopen. Zo'n zeldzaam specialisme is dat nu ook weer niet.
Ik neem wel eens mensen mee naar de duinen. De ervaring leert dat zulke paarden voornamelijk struikelen over boomwortels en op snelheid haast uit de bocht vliegen, maar dat heeft niets met scheefheid te maken.

En voor degene die geen Ardennen tot zijn beschikking heeft, is dressuurmatig trainen op vlakke bodem, desnoods in een rijbak, dan wat er overblijft. Zou ik meer tijd hebben, dan ging ik 3x per week met de paarden naar de (niet mulle) duinen om te trainen. Aangezien ik die tijd niet heb, is de straat, het fietspad en de rijbak mijn werkterrein en zal ik de heuvelklimspieren dmv oefeningen moeten aanspreken.

Buck, bij wie ik eeuwig moet waken over niet opnieuw scheef (en uiteindelijk kreupel) worden, wordt beter van een duinrit en slechter van een rit op lange bospaden.

Die laten het zover niet komen. Een doorgewinterde gaucho zet zijn paard spelenderwijs recht. Die mensen zijn in het zadel geboren met veel feeling, voelen meteen als er assymmetrie optreedt en lossen het op. Het wordt een tweede natuur om even wat zijgang te vragen, een achterbeen extra te vragen, de voorhand wat opzij, stukje contrastelling om een recht en symmetrisch bewegend paard onder je te blijven voelen. Voorkómen gaat vooraf aan rechtrichten.
Het meerendeel van de ruiters heeft die feeling niet, ziet het niet en is zich van geen kwaad bewust, vindt al dat gepraat over rechtrichten maar gezeur.

TOT... je er een keer op gewezen wordt omdat je bloedeigenste paard kreupel is geworden, de kliniek er 8 maanden lang niet uitkomt en een gekke belg hem binnen een kwartier rad laat lopen door middel van wat stuurwerk dat hij 'rechtrichten' noemt. Vervolgens neem je lessen bij die man, verdiept je in de materie, gaat kijken naar andere wel en niet kreupele combinaties (onregelmatig vind ik ook kreupel), organiseert clinics met hem voor al je paardenvriendinnen die geen scheve paarden hebben maar wel gebaat zijn met dit broodnodige stukje rijkunst en dan weet je waarom het zo belangrijk is. Dan leer je het te herkennen, ook bij anderen. Is gewoon aan te leren, als je de feeling mist.
Tot die tijd boeide het mij ook niet en dacht ik schijt! mijn paard loopt goed, hij glimt, gaat bergop en bergaf en de oortjes staan naar voren. Klaar!
Niet dus.
Net zomin als dat je klaar bent door de ijzers eraf te halen. Het daarna goed bijhouden en snappen wat je aan het doen bent, is juist het behoud van die beslissing.

Maar dan wel graag met voldoende kennis van zaken geschreven.

Frans Veldman schreef op dinsdag 5 januari 2010, 16:19:


En élke keer weer sta ik mijn handen zeer te doen tijdens de bekapcursus met zo'n stom touwtje wat ik een pees noem

Frans Veldman schreef op dinsdag 5 januari 2010, 16:19:


fijn dat je het zo goed weet uit te leggen want dan begrijp je het en dan krijg je er een beeld bij, ik begrijp hieruit dat het niet te trainen is?

Nataschadevreede schreef op dinsdag 5 januari 2010, 16:41:


Ja en nee. Sterkere pezen kunnen meer hebben natuurlijk. Maar de krachten worden gebundeld op een specifieke plek, en dan moet je wel heel erg sterke pezen hebben om dat zonder schade te doorstaan.

Zand blijft verradelijk. Ik ben geen watje voor mijn paarden, maar in zand mogen ze van mij alleen maar in stap.

Ook in de rijbak trouwens. Ook al gaat dat niet "zwaar", dan nog zit je met de kwalijke eigenschap van zand om "door te slippen". Een en ander hangt van het soort zand af.
En ik vraag me af hoeveel mensen niet een paard hebben met recidiverende peesproblemen, terwijl het ligt aan het zand in de bak....

Frans

"If your only tool is a hammer, you tend to see every problem as a nail."

Ik schreef:


De zin dat ze in zand van mij alleen maar in stap mogen heb ik er later tussengezet. Dat "ook in de rijbak trouwens" hoort achter "zand blijft verradelijk".
Nu lijkt het net alsof de paarden bij mij in de rijbak alleen maar in stap mogen, maar dat is niet wat ik wilde zeggen.

Frans

"If your only tool is a hammer, you tend to see every problem as a nail."